Presentation လုပ္ရာတြင္ သိထားရမည္႔ အခ်က္မ်ား

Presentation လုပ္ရာတြင္ သိထားရမည္႔ အခ်က္မ်ား

ဆရာ Sun Thurain Moe ေရးသားထားသည္႔ Presentation လုပ္ရာတြင္ သိထားရမည္႔ အခ်က္မ်ား ကို ျပန္လည္ေ၀မွ် ေဖၚျပပါသည္။

ပုိ႔စ္မ်ားကုိ ျပန္လည္ေ၀မွ် လိုပါက လြတ္လပ္စြာ ေ၀မွ် နုိင္ပါသည္။

စာေရးသူမ်ား၊ ဆရာမ်ား ၏ ေစတနာကို အသိအမွတ္ ျပဳ၊ ေလးစားေသာအားျဖင္႔ Credit ေပးၾကပါရန္ ေလးစားစြာ ေမတၱာ ရပ္ခံ အပ္ပါသည္ ခင္ဗ်ာ။

•••

[ Zawgyi ]

ဒီဘက္ေခတ္မွာ presentation ဆိုတာ သိပ္ထူးဆန္းလွတဲ့ အရာတစ္ခုေတာ့ မဟုတ္ေတာ့ပါဘူးး။

အထူးသျဖင့္ ကြန္ပ်ဴတာနယ္ပယ္က လူေတြအေနနဲ႔ ကိုယ္တိုင္လဲ presentation လုပ္ဖူးၾကသလို သူမ်ားေတြလုပ္တဲ့ presentation ေတြကိုလဲ ခဏခဏ နားေထာင္ရေလ့ ရွိၾကပါတယ္။

ဒါေပမယ့္ presentation လုပ္ရာမွာ လိုက္နာသင့္တဲ့ အခ်က္ေတြနဲ႔ ေရွာင္ၾကဥ္သင့္တဲ့ အခ်က္ေတြကို သိၾကတဲ့သူေတြကေတာ့ အေတာ္နည္းပါတယ္။

Presentation ေတြမွာ ၾကံဳဖူးၾကမွာပါ။
တခ်ိဳ႔ presenter ေတြက presentation လုပ္တဲ့ေနရာမွာ အရမ္းေကာင္းပါတယ္။  စလယ္ဆံုး ဆိုသလို ေျပာခ်င္တဲ့ အခ်က္ေတြကို နားေထာင္ရတဲ့ လူေတြ ျငီးေငြ႔မသြားေအာင္၊ သူေျပာေနတာကို စိတ္ဝင္စားေအာင္နဲ႔  ရွင္းရွင္းလင္းလင္း နားလည္ေအာင္ ထိထိမိမိ ေျပာတတ္ၾကပါတယ္။

တခ်ိဳ႔က်ေတာ့လဲ presentation သာ ျပီးသြားတယ္၊ ဘာေျပာခ်င္မွန္းလဲ မသိ။
ေျပာေနတာကလဲ လိုရင္းကို မေရာက္ႏိုင္။ သူေျပာေနတာကိုလဲ ဘယ္သူမွ စိတ္မဝင္စား။
နားေထာင္ရတာကလဲ အျမီးအေမာက္မတည့္။
ဘာေတြေျပာသြားလို႔ ေျပာသြားမွန္းကို မသိႏိုင္ေလာက္ေအာင္ presentation ညံ့တဲ့သူေတြကလဲ မရွားပါဘူး။

အဲ့ဒီလိုေတြ ဘာလို႔ ျဖစ္ရသလဲဆိုေတာ့ presentation တစ္ခုကို ဘယ္လိုလုပ္ရမလဲ ဆိုတာကို နားမလည္ သေဘာမေပါက္လို႔ ျဖစ္ရတာပါ။ Presentation မွာလဲ presentation techniques ဆိုတာ ရွိပါတယ္။
 
အဲ့ဒါေတြကို သိထားမယ္ဆိုရင္ ကိုယ္တိုင္ presentation လုပ္ဖို႔ၾကံဳလာခ်ိန္မွာ အေကာင္းဆံုး မျဖစ္ေတာင္ ရုပ္ပ်က္ဆင္းပ်က္ေတာ့ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။
အဲ့ဒီ presentation techniques ေတြက ဘာေတြလဲ ဆိုရင္ ဒီလိုပါ။
 
Presentation ေတြကို အၾကမ္းဖ်ဥ္းအားျဖင့္ အမ်ိဳးအစား ခြဲၾကည့္ရင္ (၃) မ်ိဳး ေတြ႔ရပါတယ္။
 
(၁) သတင္း အခ်က္အလက္မ်ား ေပးျခင္း (Information providing)
(၂) သင္ခန္းစာ / ရွင္းလင္းခ်က္မ်ား ပို႔ခ်ျခင္း (Tutorial / Explanation) 
(၃) စီမံကိန္းမ်ား / ယူဆခ်က္မ်ား တင္ျပျခင္း (Proposal / Persuasion)
 
ဒီလို အမ်ိဳးအစားေတြ ခြဲထားရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းက presentation ကို လာနားေထာင္မယ့္ audience ေတြက တစ္မ်ိဳးနဲ႔တစ္မ်ိဳး တူမွာ မဟုတ္တဲ့အတြက္ ကိုယ့္ရဲ႔ audience ေတြနဲ႔ လိုက္ဖက္တဲ့ presentation ပံုစံကို စဥ္းစားျပီး ျပင္ဆင္ႏိုင္ဖို႔ပါ။
 
အဲဒီလို ျပင္ဆင္တဲ့ အခါမွာ ေကာင္းမြန္ျပည့္စံုတဲ့ presentation တစ္ခုျဖစ္ဖို႔ ေအာက္မွာေျပာထားတဲ့ အခ်က္ေတြကို ထည့္ျပီးစဥ္းစားဖို႔ လိုပါတယ္။

(၁) ဘာေၾကာင့္ Presentation လုပ္ရတာလဲ ?
(၂) ဘယ္သူေတြ လာျပီးနားေထာင္ၾကမွာလဲ ? 
(၃) ဘာေတြေျပာလို႔ ရႏိုင္မလဲ ?
(၄) ဘယ္လို ေနရာမ်ိဳးမွာလဲ ?
(၅) ဘယ္လို အခ်ိန္မ်ိဳးလဲ ?
(၆) ဘယ္လိုေျပာရင္ ေကာင္းမလဲ ?
 
Presentation အတြက္ ျပင္ဆင္တဲ့ အခါမွာေတာ့ အပိုင္း (၃) ပိုင္း ခြဲျပီး ျပင္ဆင္ႏိုင္ပါတယ္။
အဲ့ဒါေတြကေတာ့

(၁) နိဒါန္း (Introduction)  
- မိတ္ဆက္
- လက္ရွိအေျခအေနႏွင့္ တင္ျပလိုသည့္ အေၾကာင္းအရာ
- တင္ျပမည့္ အဓိက အခ်က္မ်ား၊ အဆင့္မ်ား
- တင္ျပရျခင္း၏ အဓိကရည္ရြယ္ခ်က္

(၂) တင္ျပမည့္ အခ်က္မ်ား (Main presentation)
- မိမိတင္ျပလိုေသာ အေၾကာင္းအရာႏွင့္ ဆက္စပ္ေသာ ဟာသမ်ား။
- ရုပ္ပံုကားခ်ပ္မ်ား၊ ဂရပ္မ်ား၊ bar chart၊ pie chart မ်ား။ 
- မိမိတင္ျပလိုေသာ အေၾကာင္းအရာႏွင့္ ဆက္စပ္ေသာ ေနာက္ဆံုးသတင္းမ်ား။
- အေမးအေျဖမ်ား။
- လက္ရွိ ျဖစ္ရပ္မ်ား။ (အထူးသျဖင့္ မေအာင္ျမင္မွဳမ်ား)
- သရုပ္ျပသမွဳမ်ား
 
(၃) နိဂံုး (Conclusion) 
- မိမိတင္ျပသည့္ အေၾကာင္းအရာ အက်ဥ္းခ်ဳပ္။
- အနာဂတ္ အလားအလာမ်ား။
- ေမးျမန္းခ်က္မ်ားအား ေျဖၾကားျခင္း။
- ေက်းဇူးတင္စကား။
 
ဒီလိုျပင္ဆင္တဲ့ ေနရာမွာ PowerPoint Slide ေတြထဲမွာ လိုက္နာသင့္တဲ့ အခ်က္ေတြလဲ ရွိပါတယ္။

- ေခါင္းစဥ္၊ ေခါင္းစဥ္ခြဲႏွင့္ အေၾကာင္းအရာမ်ားကို စာလံုး အရြယ္အစားမ်ား ခြဲထားျခင္း။ Bold letter ေပးထားျခင္း။ 
- ထူးျခားခ်က္မ်ား၊ အေရးပါေသာ အခ်က္အလက္မ်ားကို မ်ဥ္းသားထားျခင္း၊ စာလံုးေစာင္းျဖင့္ ေဖာ္ျပျခင္း၊ Highlight လုပ္ထားျခင္း။ 
- ဝါက်ရွည္မ်ားႏွင့္ စာပိုဒ္မ်ားအစား အဓိပၸါယ္ေပၚလြင္ႏိုင္ေသာ ဝါက်တို (သို႔) ဝါက်ျပတ္မ်ားျဖင့္ ေဖာ္ျပျခင္း။
- သင့္ေတာ္ေသာ Animation မ်ား ထည့္သြင္းအသံုးျပဳျခင္း။  
- လွပရွင္းလင္း ခန္႔ျငားျပီး အေရာင္ႏု (သို႔) ေဖ်ာ့ေသာ Slide Background မ်ား ထည့္သြင္း အသံုးျပဳျခင္း။
  
အဲ့ဒီလိုပါပဲ။ PowerPoint Slide ေတြ ျပင္ဆင္ရာမွာ ေရွာင္ၾကဥ္သင့္တဲ့ အခ်က္ေတြလဲ ရွိပါတယ္...

- ဖတ္ရွဳရန္ ခက္ခဲေသာ စာလံုးပံုစံမ်ား သံုးစြဲျခင္း (ပန္းစာလံုးမ်ား)။ 
- Slide ေနာက္ခံအေရာင္ႏွင့္ စာလံုးအေရာင္မ်ား ေရာေထြးေနျခင္း၊ မကြဲျပားျခင္း။
- ေနာက္ဆံုးမွသူမ်ား ေသခ်ာမျမင္ႏိုင္ေလာက္ေအာင္ စာလံုးမ်ားေသးျခင္း၊ အေရာင္ေဖ်ာ့ျခင္း။
- အလင္းျပန္ေစႏိုင္သည့္ အေရာင္မ်ား သံုးစြဲျခင္း။ 
- ေခါင္းစဥ္ႏွင့္ အခ်က္အလက္မ်ား သိသာစြာ ကြဲျပားမွဳ မရွိျခင္း။ 
- Slide ထဲတြင္ ဝါက်ရွည္ၾကီးမ်ား (သို႔) စာပိုဒ္မ်ားျဖင့္ ျပြတ္သိပ္ က်ပ္ညွပ္စြာ ေဖာ္ျပျခင္း။
- ဂရပ္ (သို႔) ဇယားျဖင့္ ေဖာ္ျပသင့္ေသာ ကိန္းဂဏန္းမ်ားကို အျခားနည္းျဖင့္ တင္ျပျခင္း။ 
- Slide တစ္ခုတြင္ ေခါင္းစဥ္ တစ္ခုထက္ပို၍ ေဖာ္ျပျခင္း။
- တင္ျပရမည့္အခ်ိန္ႏွင့္ မလံုေလာက္ႏိုင္သည့္ Slide မ်ား၊ အခ်က္အလက္မ်ားျဖင့္ ေဖာင္းပြေနျခင္း။
  
ျပီးရင္ presentation လုပ္တဲ့အခါမွာလဲ လိုက္နာ လုပ္ေဆာင္ရမယ့္ အခ်က္ကေလးေတြ ရွိပါတယ္။ အဲ့ဒါေတြက
 
(၁) မိမိတင္ျပေသာ အေၾကာင္းအရာကို က်ိဳးေၾကာင္း ဆက္စပ္ေနသည့္ ေခါင္းစဥ္ခြဲမ်ားျဖင့္ ရွင္းလင္းက်စ္လစ္စြာ အဆင့္ဆင့္ တင္ျပျခင္း။
(၂) အေျခအေနေပးပါက နားေထာင္ေနသူမ်ားအား ထင္ျမင္ခ်က္ေတာင္းျခင္း (သို႔) အေမးအေျဖ ျပဳလုပ္ျခင္း။ 
(၃) လိုအပ္ပါက စာရင္းဇယား/ရုပ္ပံုကားခ်ပ္မ်ား ထည့္သြင္းအသံုးျပဳျခင္း။ 
(၄) မိမိတင္ျပေသာ အေၾကာင္းအရာ ေပၚလြင္ေအာင္ နိဂံုးခ်ဳပ္ႏိုင္ျခင္း။

Presentation လုပ္ေနတုန္းမွာ သတိထားရမယ့္ အခ်က္ေတြကေတာ့
 
- ေရးထားသည္မ်ားကို ဖတ္ျပသည့္ပံုစံမ်ိဳး မျဖစ္ရန္။ 
- ရွင္းလင္းပီသစြာျဖင့္ မေႏွးလြန္း မျမန္လြန္း ရွင္းလင္း တင္ျပရန္။ 
- အသံ အနိမ့္အျမင့္၊ အတက္အက်ႏွင့္ ဝါက် အျဖတ္အေတာက္ မွန္ကန္ရန္။
- နားေထာင္သူ အားလံုး ေကာင္းစြာၾကားႏိုင္ေသာ မတိုးလြန္း မက်ယ္လြန္းေသာ အသံျဖင့္ ရွင္းလင္း တင္ျပရန္။ 
- Technical term အမ်ားအျပား သံုးစြဲ၍ ရွင္းလင္း တင္ျပျခင္း မျပဳရန္။
- နားေထာင္ေနသူမ်ားထဲမွ တစ္ဦးတစ္ေယာက္ထဲကိုသာ အျမဲ ၾကည့္ျပီး ရွင္းလင္း တင္ျပျခင္း မျပဳရန္။
- ရွင္းလင္း တင္ျပလိုေသာ အဓိက အေၾကာင္းအရာမွ ေခ်ာ္ထြက္မသြားရန္။ 
- ရွင္းလင္း တင္ျပရာတြင္ Body language ဟုေခၚေသာ ကိုယ္လက္အမူအရာ အမ်ားအျပား လိုအပ္သည္ထက္ ပိုျပီး မျပဳလုပ္မိရန္။ 
- တစ္ေနရာတည္းတြင္ အစမွအဆံုး မလွဳပ္မရွက္ ရပ္၍ ရွင္းလင္း တင္ျပျခင္း မျပဳရန္။ 
- နားေထာင္ေနသူမ်ားအား ႏွိမ့္ခ်ေသာ၊ အထင္အျမင္ေသးေသာ မ်က္လံုးမ်ိဳးျဖင့္ မၾကည့္မိရန္ (Bad eye contact)။ 
- ကိုယ့္ကိုကိုယ္ ယံုၾကည္မွဳ မရွိေသာ ပံုစံမ်ိဳး မျပမိရန္။
 
Presentation တစ္ခုအတြက္ အဆင့္ဆင့္ ျပင္ဆင္သင့္တဲ့ ပံုစံႏွဲ႔ ဥပမာ အခ်ိဳ႔ကို ေျပာရရင္
 
1. Problem solving approach 
Problem Analyzing => Cause Finding => Dilemma Forming => Solution Finding => Implementation Plan
 
2. Leading Approach 
Example 1 => Example 2 => Example 3 => Conclusion

3. Assumption Approach
Greater Assumption => Smaller Assumption => Conclusion

4. Time Approach
years ago => 2 years ago => Present => Future

5. Cause-Result Approach
Current Cause => Future Result (OR) Current Result => Previous Cause

ေနာက္တစ္ခုက presentation လုပ္ေနတုန္းမွာ ကိုယ္ေျပာေနတာကို နားေထာင္ေနတဲ့သူေတြက စိတ္ဝင္စားသလား စိတ္မဝင္စားဘူးလား ဆိုတာကို ဒီလိုအခ်က္ေတြကို ၾကည့္ျပီးသိႏိုင္ပါတယ္။
 
စိတ္ပါဝင္စားမွဳကို ျပဆိုေသာ အခ်က္မ်ား
 
မ်က္ႏွာ အမူအရာ 
- သင့္ကိုသာ အျမဲ ၾကည့္ေနသည္။ 
- ေက်နပ္ ႏွစ္သက္ေသာ (သို႔) ျပံဳးေနေသာ မ်က္ႏွာမ်ား။

လွဳပ္ရွားမွဳ
- သင့္ရွင္းလင္းခ်က္မ်ားကို အျမဲလိုလို လိုက္လံ ေရးမွတ္ေနျခင္း။ 
- ေခါင္းျငိမ့္ ေထာက္ခံမွဳမ်ား ျပျခင္း။

အျခား လကၡဏာမ်ား
- သင္၏ ဟာသေျပာဆိုျခင္းမ်ားတြင္ ရယ္ေမာျခင္း။  
- သင္၏ ေမးခြန္းမ်ားကို တက္ၾကြစြာ ေျဖဆိုလိုျခင္း။
  
စိတ္မဝင္စားမွဳကို ျပဆိုေသာ အခ်က္မ်ား

မ်က္ႏွာ အမူအရာ  
- သင့္ကို ၾကည့္မေနျခင္း။
- ခံစားမွဳ ကင္းမဲ့ေသာ၊ အာရံုပ်ံ႕လြင့္ေနေသာ မ်က္ႏွာမ်ား။
 
လွဳပ္ရွားမွဳ
- သမ္းေဝျခင္း၊ ငိုက္မ်ဥ္းျခင္း၊ လက္ထဲရွိ အရာဝတၳဳ တစ္ခုခုျဖင့္ ေဆာ့ကစားေနျခင္း။
- အျပင္သို႔ ေငးေနျခင္း၊ နာရီကို ခဏခဏ ၾကည့္ျခင္း။
  
အျခား လကၡဏာမ်ား  
- သင္၏ ဟာသေျပာဆိုျခင္းမ်ားတြင္ တံု႔ျပန္မွဳ မရွိျခင္း။ 
- အျခားသူမ်ားႏွင့္ တီးတိုး စကားေျပာေနျခင္း
 
ကဲ ဒီေလာက္ဆိုရင္ေတာ့ presentation တစ္ခု ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ ျဖစ္ဖို႔ ဘယ္လိုေတြ ျပင္ဆင္ရမယ္၊ ဘာေတြက လုပ္သင့္တယ္ ဘာေတြက မလုပ္သင့္ဘူး ဆိုတာေလာက္ကိုေတာ့ သေဘာေပါက္ သြားၾကလိမ့္မယ္ ထင္ပါတယ္ခင္ဗ်ာ။

Credit : Sun Thurain Moe